zaterdag 27 oktober 2007

Grensdorpen willen emigreren naar 'Duits Italië'


Zaterdag 27 oktober 2007 - ROME - Het gras bij de buurman is altijd groener, maar dat gezegde wordt in het noorden van Italië wel heel letterlijk genomen. Honderd grensdorpen in de regio Veneto willen 'emigreren' naar provincies waar Duits wordt gesproken, de treinen op tijd rijden en minder bemoeienis is van de Italiaanse hoofdstad Rome.

Op deze manier houden we niets over." President Giancarlo Galan van de regio Veneto was woest toen ook wintersportparel Cortina d'Ampezzo aankondigde zijn regio te willen verlaten.

Via een referendum hoopt Cortina d'Ampezzo zich aan te sluiten bij het naburige Alto Adige, ook wel Süd Tirol genaamd. President Galan heeft hemel en aarde bewogen, maar hij moet vanuit zijn paleis in Venetië toezien hoe morgen in Cortina d'Ampezzo wordt gestemd over afscheiding.

Wat is er gaande in de Italiaanse Alpen? Sinds in 2001 de grondwet werd aangepast en gemeenten het recht op een soort zelfbeschikking kregen, zijn al drie dorpen uit de regio Veneto gestapt en staan honderd anderen te trappelen om dat voorbeeld te volgen. Het beloofde land heet Trentino-Alto Adige en het tegen de grens met Slovenië gelegen Friuli Venezia-Giulia.

Beide regio's hebben een 'speciaal statuut', dat meer autonomie garandeert maar ook bescherming van de eigen talen en cultuur. Het moest helpen om na beide wereldoorlogen de grote spanningen weg te nemen met de Italiaanse staat. Trentino-Alto Adige kwam als Süd Tirol na de Eerste Wereldoorlog bij Italië, net als het oostelijk deel van Friuli Venezia-Giulia, waarvan de definitieve grenzen in 1975 werden vastgelegd.

Weegt anno 2007 de culturele identiteit nog zo zwaar? De burgemeester van Cortina d'Ampezzo, Giacomo Giacobbi, zweert dat het hem en zijn zesduizend medeburgers gaat om het rechtzetten van een historische vergissing. Hij wil het volk van de Ladijnen (35.000 zielen) verenigen. "We zijn vijfhonderd jaar deel geweest van Oostenrijk, in 1918 Italianen geworden, maar na de Tweede Wereldoorlog gescheiden van de andere Ladijnse gemeenten, die nu bij Alto Adige horen", aldus de burgemeester.

In tegenstelling tot voorgaande jaren is er aan 'Duitse kant' geen bezwaar tegen de opname van de 'vluchtelingen' uit de regio Veneto. Luis Durnwalder, president van de provincie Bolzano, veruit de rijkste regio van Italië, zei zelfs de 'Ladijnse broeders' met open armen te zullen ontvangen. Hij bestempelde Cortina d'Ampezzo als een 'grote vis', doelend op de economische potentie van het stadje en de faam als lustoord voor de rijken der aarde.

In de regio Veneto, maar ook in Rome, gelooft men helemaal niet in het culturele argument. Het gaat natuurlijk gewoon om geld, want in Bolzano is veel meer welvaart en zijn de belastingen lager, terwijl voorzieningen en infrastructuur veel beter zijn en de bureaucratie er functioneert.

De kwaliteitskrant Sole 24 Ore omschreef de kwestie als 'cruciaal en van nationaal belang', omdat deze direct raakt aan wat de noordelijke helft van Italië ambieert: een vorm van fiscale autonomie.

In de regio Veneto is er nu een vreemd soort kortsluiting. Het regionale bestuur, met daarin de separatistische Lega Nord die altijd voor 'fiscaal federalisme' heeft gevochten, ziet zich op eigen terrein verslagen worden.

President Galan hekelt Durnwalder, president van de provincie Bolzano, en de dorpen die 'vertrekken' maar ook het getreuzel van Rome, dat al tien jaar belooft fiscaal federalisme in te voeren. Want Galan wil eigenlijk gewoon dat Veneto ook een 'speciaal statuut' krijgt.

Voor een keer is Rome het eens met de kritiek van Galan en de Lega Nord. Men ziet zelfs een 'gevaarlijke onthechtende tendens'. In de zojuist gepresenteerde begroting is daarom 25 miljoen euro gereserveerd voor 'zones die grenzen aan autonome regio's'.

De vraag is of dat de kiezers in Cortina d'Ampezzo op andere gedachten zal brengen. De krant La Repubblica denkt van niet: "Maandag zal Veneto wakker worden en ontdekken geen bergen meer te hebben en alleen nog een laagvlakte te zijn."

'Het gaat natuurlijk gewoon om geld, want in Bolzano is veel meer welvaart'

Bron:Eelco van der Linden voor PZC