woensdag 10 oktober 2007

Waar de citroenen bloeien,Lago di garda


De troeven van het Gardameer,Italië

'Kennst du das Land, wo die Zitronen blühn?' De toespeling van de Duitse dichter Goethe op het Gardameer is al enkele eeuwen oud, maar het meer heeft, ondanks de horden toeristen, nog niets van zijn oude charme verloren.

Met zijn 390 vierkante kilometer is het Gardameer meteen het grootste meer van Italië. Het bestrijkt de regio's Veneto, Lombardije en een stukje van Trentino-Alto Adige (Zuid-Tirol). Aan de beschermende omarming van de Alpen heeft het zijn aangename microklimaat te danken. Zelfs tot een stuk in november kan het kwik aan de oevers van het meer daardoor nog vlot tot twintig graden stijgen.

Aan de noordelijke en bergachtige kant van het Gardameer ligt de parel Limone, een bergstadje dat zijn naam ontleent aan de citruskweek, maar de bekendste trekpleister van de vlakke zuidelijke oever is Sirmione, een pittoresk middeleeuws vissersdorpje, gesierd met hagen van witte, lichtroze en fuchsia oleanders, statige cipressen en geurende olijfgaarden.

Het schiereiland van Sirmione ligt op zo'n duizend kilometer van Brussel, wat het Gardameer geschikt maakt voor een autovakantie. De reisgids Trotter Noord-Italië klaagt steen en been over de busladingen Duitse toeristen die dagelijks aan het meer worden gedropt en heeft het evenmin begrepen op de 'blonde obers die beter Duits spreken dan Italiaans'. Garda verdient beter dan dat. Het voorbije decennium kende het Gardameer inderdaad een toeristische boom , vooral dan vanuit het aangrenzende Duitsland, maar Trotter overdrijft. Behalve Duitse toeristen trekt het Gardameer in het toeristische hoogseizoen vooral Noord-Italiaanse vakantiegangers en dagjesmensen. En wie echt in alle rust wil genieten van de bloemenrivièra rond Sirmione, hoeft enkel het hoogseizoen te mijden. Dankzij het milde klimaat is een bezoek in het voorjaar of in de nazomer een uiterst geschikt alternatief voor de drukte en de hoge prijzen.

Waterparadijs

De uitgestrekte watervlakte oefent al lang niet meer enkel op de vissers en de boeren rond het meer een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit. Het Gardameer is een paradijs voor baders, jetskiërs, windsurfers en al wie een boot heeft - in de jachthaven van Colombare, een deelgemeente van Sirmione, liggen zeilboten en luxueuze jachten te pronken in de zon.

Het oude stadscentrum van Sirmione ligt achter de statige toegangspoort van het Scaligerokasteel, een versterkte burcht uit de dertiende eeuw en een strategische uitvalsbasis om de controle over het meer te behouden. Kuier door de Via Vittorio Emanuele, sla rechts de hellende Via San Salvatore in, en strijk dan zo vlug mogelijk neer op het zonnige terras van de Osteria 'Al Torcol'. Vraag als aperitief een glas frisse Lugana Superiore, een witte wijn die in Lugana, op het schiereiland Sirmione wordt geproduceerd. De keuken is uitstekend - wij genoten van de carpaccio van zeebaars met kerstomaatjes en een avocadocrème, en van een verse pasta met vis uit het Gardameer. Daarnaast biedt 'Al Torcol' een uitgebreid assortiment van streekproducten en -wijnen te koop aan. Een heerlijke lunch aan het zonnige Gardameer sluit je uiteraard af met een glaasje ijskoude limoncello, de citroenlikeur al even typisch voor deze streek.

De Via San Salvatore uitlopen, betekent een flinke klim. Maar de tuinen op de heuveltop, die opgedragen werden aan de diva Maria Callas, lonen de moeite. In de zomer mogen jonge Italiaanse kunstenaars er exposeren.

In de buurt zijn ook de Grotte di Catullo, de grotten van Catullus, een omweg waard. Op een vooroverhellende rots die een spectaculair uitzicht biedt over het meer, liggen de resten van een Romeinse villa, vermoedelijk ooit de zomerresidentie van de Latijnse dichter Gaius Valerius Catullus. 'Gegroet! Oh, mijn mooie Sirmione, parel en koningin van de steden die meer of zee ooit heeft gekust met de streling van zijn golven. Ik zie jou vandaag met zoveel vreugde terug!' - een uittreksel uit een bekend gedicht van Catullus over zijn geliefde stad, verwelkomt de bezoeker op het marmeren toegangsbord bij de Romeinse resten.

Per boot is leuker

De stadjes rond het Gardameer bezoek je best met de auto; enkel tussen Sirmione, Desenzano en Verona rijdt er een bus, het enige treinstation ligt in Desenzano. Maar per boot kan het ook en is het zoveel leuker. Op de Piazza Giosué Carducci is er een veerdienst, die je naar het van historie bulkende Salò en Gardone Riviera kan varen.

Bezoek in Gardone de statige tuinen rond het Vittoriale degli Italiani, het 'overwinningsmonument van de Italianen', het domein waar de excentrieke dichter-militair Gabriele D'Annunzio in 1938 stierf.

In Salò, aan de westelijke oever van het Gardameer, vestigde dictator Benito Mussolini in de laatste dagen van het fascisme zijn kortstondige Republiek van Salò (1943-'45), een soort vrijstaat die de Duce stichtte in Noord-Italië, dat toen deels door de nazi's werd bezet. Het verhaal inspireerde de Italiaanse cineast Pier Paolo Pasolini tot Salò o le 120 Giornate di Sodoma , een van zijn meest schokkende en controversiële films.

Dat de geschiedenis van het fascisme met het Gardameer is verweven, laat zijn sporen na. In de winkelstraten van Sirmione worden ongestoord keukenschorten met de Italiaanse driekleur te koop aangeboden, met daarop de pronkende beeltenis van de Duce . Het opschrift: 'Benito Mussolini (1883-1945) - staatsman'. De Villa Feltrinelli waar Mussolini in Salò verbleef, is echter niet voor het publiek toegankelijk. En zo vermijdt het mooie Gardameer dat het uitgroeit tot een bedevaartsoord voor bezoekers met fascistische sympathieën. Met Predappio, Mussolini's geboorteplaats nabij Forlì in Emilia Romagna, is dat helaas wel gebeurd.

Tekst:Ine Roox