Zoek de verschillen: Tirol vs. Zuid-Tirol

[EUROPA] Na de Eerste Wereldoorlog komt Zuid-Tirol bij Italië en blijft het deel ten noorden van de Brennerpas bij Oostenrijk.
Betekent dit dat Zuid-Tirol dus gewoon een stukje Tirol in Italië is?
Tirol versus Zuid-Tirol, de verschillen:

1. DE TAAL
Waar in Tirol Duits wordt gesproken, regeert in Zuid-Tirol een mengeling van talen. In de noordelijke dalen is Duits de voertaal, maar hoe verder je afzakt naar het zuiden, hoe Italiaanser het wordt. Een minderheid spreekt nog Ladinisch, ooit de voertaal in bijna de hele Alpen, maar nu een taal met een beschermde status.

2. DE HEIMAT
Tirolers zijn trots op Tirol, Zuid-Tirolers op Zuid-Tirol. Alleen is de binding ten zuiden van de Brennerpas nóg groter. Tijdens de fascistische periode werd Zuid-Tirol de Italiaanse cultuur opgedrongen. Duits mocht zelfs niet op grafzerken worden gebruikt. Uiteraard zorgde dit voor fel verzet, dat in de jaren '60 nog tot een hoogtepunt kwam. Na toekenning van verregaande autonomie is de lucht geklaard.

3. HET LANDSCHAP
Waar Tirol wordt gedomineerd door de hoofdkam van de Alpen, vind je in Zuid-Tirol een zeer gevarieerd berglandschap. Vanaf de hoogste toppen in het Ahrntal kijk je naar het noorden uit op drieduizenders van hard gesteente, terwijl in het zuiden de grillige pieken van de Dolomieten liggen.

4. GEMÜTLICHKEIT
Zuid-Tirol is niet de plek voor dijenkletserfeestmuziek. Gemütlichkeit staat er voor uitgebreid tafelen of borrelen in een mooie wijnbar. Echt Italië, dus. Voor meer vertier ben je in Tirol beter af.

5. DE KEUKEN
In Zuid-Tirol spelen eten en drinken een belangrijker rol dan in Tirol. Met als gevolg dat er een zalige mix is van stevige bergkost en verfijnde Italiaanse gerechten. De klasse van de Zuid-Tiroolse keuken resulteert in tal van sterrenrestaurants én eenvoudige berghutten waar je uitstekend kunt eten voor een schappelijke prijs.

Gletsjers smelten verder aan recordtempo

Wereldwijd smelten de gletsjers sinds het begin van deze eeuw aan een recordtempo. Dat blijkt uit een studie die vandaag bekendgemaakt werd in de marge van een bijeenkomst van klimaatexperts van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) in het Zwitserse Genève.

Recordverliezen
Zo werden in 2006 recordverliezen opgetekend. "Als deze tendens aanhoudt en de regeringen geen akkoord bereiken over nieuwe maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen te beperken in Kopenhagen in 2009, dan is het mogelijk dat in vele bergregio's de gletsjers verdwijnen in de loop van de eeuw", waarschuwt het rapport.

Smeltritme
Het jaarlijkse gemiddelde "smeltritme" van de gletsjers is verdubbeld aan de eeuwwisseling, aldus het rapport. En dat in vergelijking met de twee voorgaande decennia. In die periode was er ook al sprake van een versnelde smelting. Het "smeltrecord" dat in 1998 opgetekend werd werd sindsdien al drie keer overschreden: in 2003, 2004 en 2006. Het verlies van 2004 en 2006 was bijna het dubbele dan dat van 1998.

35 procent
Het jaarlijkse gemiddelde verlies van een halve meter (per gletsjers) dat in het decennium 1996-2005 opgetekend werd, is goed voor twee keer het verlies van het voorgaande decennium (1986-1995) en vier maal het verlies van de periode 1976-1985, aldus de studie. In de Alpen kromp de ijsbedekking tussen 1850 en de jaren zeventig met ongeveer 35 procent. Vanaf de jaren zeventig tot 2000 was er een bijkomende afname van 22 procent. In het warme jaar 2003 was er een verlies tussen de 5 en 10 procent.

Zoetwatervoorraden
In het rapport beklemtonen de experts dat de zoetwatervoorraden voor miljoenen mensen bedreigd zijn. Ze willen daarom de huidige maatregelen versterken omdat die nu in vele gebieden zoals in de poolgebieden en in Centraal-Azië ontoereikend zijn.
bron:De Morgen (belga/kh)